“Türkmenistanyň nebiti we gazy - 2025" atly 30-njy halkara maslahaty we sergisi
OGT-nyň taryhynda iň köp halkara gatnaşyjylary bolan “Türkmenistanyň nebiti we gazy – OGT 2025” tamamlandy
Aşgabat, 2025-nji ýylyň 22–24-nji oktýabry
“Türkmenistanyň nebiti we gazy – OGT 2025” atly XXX Halkara maslahaty we sergisi Aşgabat şäherinde üstünlikli geçirildi. Çäre ýene-de bir gezek Türkmenistanyň halkara energetika gepleşiginiň we durnukly hyzmatdaşlygyň öňdebaryjy merkezleriniň biri hökmünde özüniň abraýynyň ýokarlanýandygyny ýene bir ýola görkezdi.
“Energiýa. Innowasiýalar. Ösüş.” şygary astynda geçirilen bu baýramçylyk forumyna 70 ýurtdan 1400-den gowrak wekiller, takmynan 100 kompaniýanyň sergi gatnaşyjylary hem-de 80 çykyş edijiler we alyp baryjylar gatnaşdy. Olar hökümet edaralarynyň, milli we halkara nebitgaz kompaniýalarynyň, maliýe guramalarynyň we dünýäniň tehnologik liderleriniň adyndan wekilçilik etdiler.
Hyzmatdaşlygyň we ösüşiň meýdançasy
Türkmenistanyň “Türkmennebit”, “Türkmengaz” we “Türkmengeologiýa” döwlet konsernleri tarapyndan, Türkmen Energiýa Forumynyň goldaw bermeginde guralan bu baýramçylyk OGT 2025 forumy üç günläp dowam edip, baý many-mazmunly maslahaty we giň göwrümli halkara sergini özünde jemledi. Çäräniň dowamynda ýurdumyzyň esasy maýa goýum taslamalary, häzirki zaman tehnologiýalaryndaky üstünlikler we ekologiýa taýdan arassa hem-de durnukly ösüş ugruna bolan ygrarlylyk görkezildi.
Forumyň açylyş plenar mejlisi — “Energetika geçiş döwründe çig mal serişdeleri: maýa goýumlarynyň täze ugurlary” ady bilen — dünýäniň energetika pudagynyň öňdebaryjy wekillerini birleşdirdi. Olaryň arasynda: Said Mohammed Al Taýer (DEWA-nyň baş direktory, ENOC Group-yň başlygy), Daniel Yergin (S&P Global-yň wise-prezidenti), Andrea Steger (Halkara Gaz Birleşiginiň – IGU-nyň prezidenti), Abdulwahit Fidan (BOTAŞ-yň dolandyryjylar geňeşiniň başlygy we baş direktory, Türkiýe) we Rowşan Najaf (SOCAR-yň prezidenti) çykyş etdiler.
Öň görlüp-eşidilmedik möçber we mazmun
OGT 2025 EXPO sergisi 100-den gowrak milli we halkara kompaniýalary birleşdirdi — bu görkeziji 2024-nji ýyl bilen deňeşdirilende 45 göterim köp. Sergi ekspozisiýalary geologik barlagdan we çykaryşdan başlap, gaýtadan işlemegiň, sanlylaşdyrmagyň we arassa energiýa tehnologiýalarynyň giň gerimini öz içine aldy.
70-den gowrak kompaniýa bu dabara ilkinji gezek gatnaşdy, bu bolsa maýa goýujylaryň ynamynyň artandygyny we türkmen bazarynyň geriminiň has-da giňeýändigini görkezdi.
Maslahatyň iş maksatnamasyna aşakdaky çäreler girizildi:
• BMG-niň hemaýaty bilen geçirilen maslahatdan öňki gün geçirilen «Parahatçylyk we rowaçlyk ugrunda energiýa» atly ýörite gepleşigi BMG-niň Türkmenistandaky
Hemişelik utgaşdyryjysy Dmitriý Şlapaçenko alyp bardy. Çäräniň esasy maksady milli başlangyçlary Durnukly ösüşiň 7-nji maksady – “Elýeterli we arassa energiýa” bilen utgaşdyrmak boldy.
• Nebit inženerleriniň jemgyýeti (SPE) hem-de S&P Global Commodity Insights (Platts) bilen hyzmatdaşlykda guralan tehniki maslahat, metan zyňyndylaryny azaltmak, gazy ýerastynda saklamak, CCUS tehnologiýasy we sanlylaşdyrma meselelerine bagyşlandy.
• Arassa energiýanyň maliýeleşdirilişine we maýa goýujylaryň garaýşyna bagyşlanan iki sany resmi däl mejlisler geçirildi. Oňa AÖB, ÝTÖB, IDB we beýleki halkara maliýe guramalarynyň wekilleri gatnaşdylar.
• Şeýle hem akylly B2B platformasy – Business Connect arkaly wekiller, maýa goýujylar we taslama toparlary arasynda 300-den gowrak netijeli duşuşyklar geçirildi.
Täzelikler we arassa energiýa — üns merkezinde
Forumyň jemleýji güni «Wodorod we metany azaltmak — uglerod bitaraplygyna tarap ýol» temasyna bagyşlandy. Çärä ministriň orunbasary Nury Jumаşow, BMG-niň Ýewropa Ykdysady Komissiýasynyň direktory Dario Liguti, şeýle hem GIZ, Capterio we Haldor Topsoe kompaniýalarynyň hünärmenleri gatnaşdylar.
Gepleşikler Türkmenistanyň dekarbonizasiýa ugruna, täzelenip bilýän energiýa çeşmeleriniň ösdürilmegine we ekologiýa jogapkärligine bolan berk ygrarlylygyny tassyk etdi.
Giň halkara seslenme
Şanly senäni bellän forum dünýä metbugatynda öň görlüp-eşidilmedik seslenme döretdi.
OGT 2025-iň resmi media hyzmatdaşlary hökmünde Euronews, bne IntelliNews, NewsBase, Interfax, Energy Intelligence, şeýle hem Ain Al-Alam, Elghad we Future News (Al-Mustaqbal) ýaly öňdebaryjy Ýakyn Gündogar neşirýatlary çykyş etdiler.
Euronews tarapyndan taýýarlanan ýörite dokumental film we halkara media meýilnamasy dünýä jemgyýetçiligine Türkmenistanyň energetika ulgamyndaky özgerişleriniň taryhyny görkezdi.
Milli we sebit hyzmatdaşlary — Turkmenportal, Business Turkmenistan we News Central Asia — serginiň meýdançasyndan göni habarlar, söhbetdeşlikler we gündelik sanly maglumatlary taýýarladylar.
Giň halkara media goldawy netijesinde forum Türkmenistanyň Ýewraziýa, Ýakyn Gündogar we Aziýa energetika bazarlaryny birleşdirýän ygtybarly hyzmatdaş hökmünde ornuny has-da pugtalandyrdy.
Bitaraplygyň we halkara hyzmatdaşlygyň mirasy
OGT 2025-iň geçirilmegi, şu ýyl Türkmenistanyň hemişelik bitaraplyk derejesiniň BMG tarapyndan ykrar edilmeginiň 30 ýyllygy bilen gabat geldi.
Bitaraplyk, durnuklylyk we “açyk gapylar” syýasaty bir hatar möhüm taslamalaryň üstünlikli amala aşyrylmagyna ýardam etdi:
• Dünýäniň iň iri känleriniň biri bolan Galkynyş gaz käniniň ösdürilmegi;
• TAPI (Türkmenistan–Owganystan–Pakistan–Hindistan) transmilli gaz geçirijisiniň gurluşygy;
• Hazar deňziniň türkmen bölegindäki täze deňiz bloklarynyň özleşdirilmegi;
• Nebitgaz himiýa we gazhimiýa senagatynyň ösdürilmegi, eksportyň diwersifikasiýasyna we milli ykdysadyýetiň durnuklylygyna goşant goşdy.
Jemleýji dabaraly çäre we geljege garamak
Forum OGT Awards Gala atly dabaraly ýapylyş çäresi bilen tamamlandy. Bu dabarada köpýyllyk hyzmatdaşlar we innowasiýa hem-de maýa goýum ösüşine aýratyn goşant goşan kompaniýalara uly hormat goýuldy.
Jemleýji çykyşynda Guramaçylyk komiteti ähli hemaýatkärlere, sergi gatnaşyjylaryna we delegatlara çuňňur minnetdarlyk bildirdi. Şeýle hem, OGT 2026 boýunça taýýarlyk işleriniň eýýäm başlandygy, täze maksatnamanyň “Galkynyş” gaz käniniň özleşdirilmeginiň indiki tapgyrlaryna, TAPI taslamasynyň durmuşa geçirilmegine, emeli intellekt, wodorod energetikasy we täzelenip bilýän energiýa çeşmeleri ýaly ugurlara aýratyn üns berjekdigi nygtaldy.
“OGT 2025 forumy Türkmenistanyň energetika taryhynyň — bu ösüşiň, jogapkärçiligiň we hyzmatdaşlygyň taryhydygyny aýdyň görkezdi. Aşgabatdan dünýäniň ähli künjeklerine ynam we hyzmatdaşlyk baradaky äheňli habar ýaýratdy” diýip, Guramaçylyk komitetiniň beýanynda bellenilýär.
Rekord derejeli gatnaşyjylar sany, ýokary derejeli pikir alyşmalar we amaly netijeleri bilen OGT 2025 häzirki zaman Türkmenistanyň energetika diplomatiýasynyň iň möhüm belentlikleriniň biri boldy — innowasiýalary durnuklylyk bilen, milli üstünlikleri bolsa halkara hyzmatdaşlyk bilen birleşdirdi.
